22 Eylül 2011 Perşembe

Tesbih Çeşitleri-Tesbih Dünyası

madem amacım farklı olmak.Hiç anlamasam da tesbihler hakkında yaptığım araştırmalara dayanarak size bu konuyu sunmaya karar verdim.

"
Boncukların dini amaçla ve duaları saymada kullanılmasına ilk olarak Hindistan'da, Hindu inanışında rastlanıyor. Tespihin ataları Hindistan'dan doğuya, sonra Ortadoğu'ya, en sonunda da Avrupa'ya yayılıyor. Tespihin kullanış amacı Müslümanlık, Hıristiyanlık (Katolik), Hinduizm ve Budizm'de aynı olup hepsinde de duaları ve dualar arası bölümleri saymada kullanılır.

Tespihin İslam dünyasında ne zamandan beri kullanıldığı kesin olarak belli değildir. Hz. Muhammed'in tespih taşıdığına dair bir kayıt yoktur. Hatta belki Osman Gazi, belki de Fatih Sultan Mehmet'de tespih kullanmadılar. Arşivlerde tespih ile ilgili bilgilere ancak 16. yüzyılın sonlarına doğru rastlanmaktadır.

Ne var ki, Hz. Muhammed zamanında namaz ve dua sırasında hurma çekirdeği veya çakıl taşı kullanıldığı bazı hadislerden anlaşılmaktadır. İslam'da Peygamber'in namaz kılarken sünneti olan 'Sübhanallah, Elhamdülillah ve Allahüekber' kelimelerini 33'er defa tekrarlamanın hangi tarihte başlayıp, yayıldığı da bilinmiyor.

Yüce Yaratıcı'ya 99 ayrı isim veren İslami anlayış, onu anarken, her isim için bir işaret olmak üzere ipe dizdiği bu 99 taneli şeye de 'tespih' adını vermiştir. Çeşitli malzemelerden yapılan tespihteki tane sayısı 33, 99, 500 veya 1000 olabilir. "
alıtı buraya kadarki yer. Donanimhaber.com

Ben de araştırmalarıma göre tesbihinde kaynağının hindistan çıktığını öğrendim sizlerle de paylaşmak istedim. İslam tarihine ise ne vakit girdiği net olarak bilinmiyor.

Şimdi gelelim yeni bir alt başlığımıza tesbih çeşitleri:

Tesbih yapımında Zümrüt, Yakut, Lapis, Firuze, Lületaşı, Akik, kuars,Ametist,Yeşim, Yıldız taşı, Necef, Kan taşı, Şah maksut gibi kıymetli ve yarı kıymetli taşlar….Sedef,İnci, Mercan, Fildişi, Deve dişi,Mors dişi,Deve Kemiği,Fil kemiği, Bağa, Keçi-Manda-Geyik-Ceylan-Bufalo-Sergerdan(Gergedan boynuzu) gibi hayvansal ürünlerden tesbihler yapılmıştı, organik maddelerden yapılan Kehribar, Oltu,Siyah kehribar ayrıca Abanoz,Zeytin çekirdeği, Gül, Peleseng(gemi ağacı), Vengi(Sandal Ağacı),Demirhindi, Sakız Ağacı, Kuka, Narçıl, Andız,gül ağacı, Yılan ağacı,Öd ağacı gibi bitki kökenli tesbihlerin yanı sıra kristal, Beykoz boncuğu gibi cam tesbihlerinde yapıldığı görülür, tesbihlerin 33’lük bölümlerini ayıran ayrı parçalara Nişane, iki ucu birleştiren ve genellikle çok süslü yapılan parçayada imame denir.altın gümüş ve ibrişim püsküllü imamelerin ucuna takınla degerli taşlar dizili veya altın, gümüş tel örgülü saçaklar tesbihe ayrı bır guzellık verir… En iyi tesbihler Osmanlılar devrinde İstanbulda yapılmış, İstanbulda yüzlerce tesbih atölyesi açılmıştır. Tesbihlerin çok ufak tanelilerine zenne yani kadın tesbihi denir….birde genellikle ceviz ve Ihlamur ağacından yapılan iri taneli en büyüğü 999’luk zikir tesbihleri mevcuttur.Bunlar tekke işi olup zikir ayinleri sırasında çekilir.Türkiyede birçok müzelerde büyüklü küçüklü tesbih kolleksiyonlerı bulunduğu gibi pek çok tesbih meraklısı çok değerli tesbih koleksiyonlarına sahiptir.

Bu arada belirtiyim kuka tesbihleri çekildikçe renk değiştiriyorlarmış. Arabistan gezimde tesbih satıcısı demişti bunu da sizlerle paylaşıyım dedim.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder